Z partią łatwiej do ratusza

Rozmowa

Politycy zabijają samorząd
Prof. Jerzy Regulski, Prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej
- Wiele wskazuje na to, że liczba komitetów, które będą walczyć o miejsca w radach gmin i powiatów, będzie mniejsza niż cztery lata temu. Z czego to wynika?
- Przyczyn jest kilka. Główną wydaje się nowa ordynacja wyborcza, która w uprzywilejowanej pozycji stawia partie polityczne. Możliwość tzw. blokowania list zabija samorządność, rozumianą jako obywatelska aktywność na rzecz własnych środowisk. Dotychczas ludzie organizowali się dla załatwienia najważniejszych spraw swoich miasteczek i wsi. Teraz szanse ich sukcesu w starciu z wielkimi partyjnymi blokami są dużo mniejsze, więc i lokalnych komitetów jest mniej.

- Partie nie są w stanie rozwiązać problemów lokalnych?
- Nie w tym rzecz. Ludzie są zniechęceni do polityki, jako takiej, a gdy winowajcy awantur, które obserwujemy w parlamencie, chcą brutalnie sięgnąć po władzę na dole, frustracja społeczeństwa musi rosnąć. To z kolei grozi bardzo niską frekwencją 12 listopada.

- Może jednak nie będzie katastrofy. W sejmikach od ośmiu lat dominują partie.
- Ale w większości gmin było inaczej. W nowej sytuacji wielu z nich grozi osłabienie ducha samorządności, budowanego od szesnastu lat.

Tomasz Gdula

Niby nazwisko się liczy, ale ludzie coraz częściej głosują na partyjne szyldy - mówi Janusz Wójcik, kandydat na prezydenta Opola.
Wójcik, legendarny przywódca Obywatelskiego Komitetu Obrony Opolszczyzny, jest rozgoryczony, bo jako bezpartyjny kandydat ma niewielkie szanse na zajęcie fotela w opolskim ratuszu. Pewniakiem jest Ryszard Zembaczyński, obecny prezydent Opola, członek Platformy Obywatelskiej. Trudno powiedzieć, by pod jego rządami Opole kwitło, jednak znane nazwisko i partyjna rekomendacja czynią go liderem sondaży.
Oprócz Wójcika, z Zembaczyńskim konkurują w Opolu m.in. Andrzej Namysło (SLD) oraz Dariusz Smagała, przewodniczący Rady Miasta z Partii Demokratycznej (o poparciu jego myśli Prawo i Sprawiedliwość). PiS, który nie może w stolicy województwa znaleźć chętnego do konkurowania z Zembaczyńskim, musi pomyśleć o skrzyknięciu silnego bloku przeciwko PO, by marzyć o drugiej turze wyborów.
W Kędzierzynie-Koźlu już od pół roku wiadomo, że o reelekcję powalczy prezydent Wiesław Fąfara z SLD. I jest faworytem, choć lewica na Opolszczyźnie leży na łopatkach. Kędzierzyn jest jednak postrzegany jako miasto, które się rozwija dynamiczniej od Opola. Eseldowskie władze zbudowały tu m.in. reprezentacyjną halę widowiskowo-sportową i pierwszy od trzydziestu lat blok komunalny.
Wyzwanie Fąfarze rzuci m.in. Robert Wegrzyn z PO. PiS, podobnie jak w Opolu, nie znalazł jeszcze kandydata, co potwierdza, że ta partia jest słaba kadrowo w terenie. Podobno władze PiS rozważają wystawienie w Kędzierzynie-Koźlu wojewody Bogdana Tomaszka lub Mirosława Borzyma, szefa opolskiego oddziału ARiMR.
Mniej klarowna jest sytuacja w Nysie. Największe szanse na zdobycie władzy mają tu Mieczysław Aranowicz (PO) i Janusz Sanocki (Liga Nyska). Przez pewien czas w mieście szeptano, że Mariana Smutkiewicza, obecnego burmistrza, poprze w wyborach PiS. Tyle że Smutkiewicz mówi, że w wyborach... nie zamierza startować.

Strzelcami Opolskimi rządziła dotąd Mniejszość Niemiecka i Stowarzyszenie Ziemia Strzelecka - ruch obywatelski. To z niego wywodzi się obecny burmistrz Krzysztof Fabianowski, który nie chce się ubiegać o reelekcję (wystartuje do rady powiatu). Czarnym koniem wyścigu do ratusza może być Henryk Pawłowski, konkurent Fabianowskiego w poprzednich wyborach, którego być może poprze Platforma Obywatelska. Największym atutem Pawłowskiego jest jednak życzliwość Karola Cebuli, znanego biznesmena, który dotąd pomagał SLD.
Tym bardziej pasjonujący będzie pojedynek z lewicą, która wystawia w mieście Ewę Rurynkiewicz, obecną wicemarszałek województwa, byłą szefową strzeleckiej spółdzielni mieszkaniowej. Nie bez szans jest też Jan Chabraszewski z PiS.

Kto wie, czy świadkami najciekawszego i najbardziej wyrównanego pojedynku wyborczego nie będą mieszkańcy Brzegu. Zmierzą się tam burmistrz Wojciech Huczyński (PO) i kandydat PiS Mirosław Stankiewicz, jego zastępca.
- Nie wiem, czy pan Stankiewicz będzie mógł mnie krytykować, kiedy przez cztery lata siedział obok i nie sprzeciwiał się moim działaniom - ocenia Huczyński.
- To mój przełożony, dlatego będę mówił głównie o programie - odpowiada Stankiewicz.
Co ciekawe, Huczyński, choć jest członkiem PO, nie ma szans na otrzymanie poparcia swojej partii, bo jest skonfliktowany z jej liderem. Dlatego nie ukrywa, że stara się o względy prawicowego stowarzyszenia Platforma Sprawiedliwości, które wysunęło go do wyborów przed czterema laty. Wokół Platformy Sprawiedliwości powstała prawicowa koalicja, w skład której wchodzą także LPR i część członków PiS-u.

Rządząca ekipa robi wiele, by upolitycznić wybory również w mniejszych gminach. Jednak tam namaszczenie partyjne ma jeszcze niewielkie znaczenie.
W Zdzieszowicach od kilkunastu lat rządzi charyzmatyczny burmistrz Dieter Przewdzing. Wiele wskazuje, na to, że będzie burmistrzem na kolejną kadencję. Gmina przoduje w kraju w ściąganiu inwestorów. Bezrobocie nie jest problemem - przeciwnie, brakuje rąk do pracy. Przewdzinga popiera Mniejszość Niemiecka, ale burmistrz uważa się za niezależnego samorządowca.
- Po stokroć "nie" dla partii w samorządzie - mówi Przewdzing. - Kolegom z innych gmin mówię: burmistrz powinien być dla ludzi, a nie partii. Nie powinien się wikłać w polityczne gry.
Jednak i Przewdzing ma kontrkandydata - Edwarda Paciorka z lokalnego komitetu Razem dla Gminy.