Dzisiaj w Kluczborku zlustrują Gustawa Freytaga

W historii Kluczborka Gustav Freytag jest wymieniany jako jeden z najwybitniejszych synów miasta (jego ojciec Gottlob Freytag był burmistrzem ówczesnego Kreuzburga).

XIX-wieczny pisarz (żył w latach 1816-1895) jest uznawany jako apologeta pruskiego kapitalizmu. Jego opus magnum to 3-tomowa powieść „Soll und Haben" („Winien i ma").

Książkę tę poznać mogą tylko osoby znające język niemiecki, ponieważ nigdy nie została ona przetłumaczona na język polski. Jest uznawana za jedną z najwybitniejszych powieści XIX-wiecznego niemieckiego realizmu, ale dzisiaj rzadko jest czytana, głównie przez wątki antysemickie i antypolskie.

Polską biografię Gustawa Freytaga napisał Piotr Pręgiel, nosi ona tytuł: „Ślązak, Prusak, Nacjonalista - Gustaw Freytag".

Większość wykładów międzynarodowej konferencji naukowej „Pogranicza. Literatura, kultura i język pomiędzy regionalizmem a uniwersalizmem" w Kluczborku będzie wygłaszana w języku niemieckim.

Jednak wykłady podczas dzisiejszych uroczystości 760-lecia Kluczborka (godz. 12.00-14.00) będą tłumaczone na język polski.

Wykłady prof. dr hab. Wojciecha Kunickiego oraz prof. dr hab. Zbigniewa Kadłubka (na zakończenie piątkowych obrad) wygłoszone zostaną natomiast w języku polskim.

W centrum konferencji jest literatura i kultura regionu kluczborskiego, w szczególności twórczość Gustawa Freytaga, Heinza Piontka, Viktora Kaluzy oraz Hansa Lipinsky'ego-Gottersdorfa.

Celem sesji naukowej jest poruszenie kontrowersyjnych aspektów polsko-niemieckiego sąsiedztwa, dotyczących przede wszystkim twórczości Gustawa Freytaga.

Nazwisko Freytaga zostało wyparte z Kluczborka po roku 1945. Symbolem tego wyparcia stało się zniszczenie pomnika pisarza, stojącego przed wojną na kluczborskim rynku.

Podczas sesji poruszone zostaną tematy stanowiące dotąd tabu, związane z kontrowersyjną postacią tego niemieckiego realisty. Jak zapowiadają organizatorzy - dokonać ma się nie rehabilitacja Freytaga, lecz naukowe i rzeczowe opracowanie wątków w jego życiu i twórczości.

Część referatów dotyczyć będzie życia i twórczości Heinza Piontka i autobiograficznych aspektów dzieciństwa poety w Kluczborku.

Podczas sesji poddana dyskusji ma zostać również twórczość i biografia dwóch zapomnianych pisarzy tego regionu: Hansa Lipinsky'ego Gottersdorfa oraz Viktora Kaluzy.

W szczególności ten pierwszy w mistrzowski sposób opisuje region pogranicza polsko-niemieckiego oraz związane z nim trudności oraz zawikłania. Bohaterami jego dzieł są tzw. wasserpolacy, ludność zamieszkująca północno-wschodnie tereny Górnego Śląska, mówiąca „rozmytym językiem polskim", ale mogąca jednocześnie czuć się Niemcami.

U tych ludzi rozmyty jest nie tylko język, bardzo często rozmyta jest również ich tożsamość. Lipinsky-Gottersdorf w mistrzowski sposób opisuje losy tych ludzi, bardzo często tragiczne.