- Historia oleskich pomników rozpoczęła się w latach 80. XIX wieku, kiedy wzniesiono pomnik upamiętniający zwycięstwo Prus nad Francją - mówi Wojciech A. Łonak, autor książki "Pomniki oleskie. Pamięć i przemijanie".
Pomnik stał w parku, prawdopodobnie zwrócony frontem do dzisiejszej ul. Brodatego (przed wojną była to Maximilian Sękowski Strasse).
Monument miał formę kolumny z orłem na górze. W 1945 roku kolumna została zniszczona. Cokół stał jeszcze w latach 50. Dzisiaj po pomniku tym nie ma ani śladu.
Kolejny pomnik w Oleśnie wzniesiono Po I wojnie światowej przy cmentarzu komunalnym na ul. Dworcowej (ówczesnej Bahnhofstrasse) zbudowano monument upamiętniający śmierć 194 żołnierzy z Olesna. Odsłonięto go 28 października 1923 roku. Była to kolumna w kształcie rombu z wykutym na frontowej ścianie nagim mieczem.
Pomnik ten również przetrwał do 1945 roku, kiedy to przekształcono go w miejsce upamiętniające poległych w Oleśnie i okolicach żołnierzy Armii Czerwonej, pochowanych na oleskim cmentarzu. Ucięto kolumnę i zastąpiono ją obeliskiem z sowiecką gwiazdą na szczycie.
W latach 50. zwłoki żołnierzy sowieckich ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Kluczborku. Przy okazji rozebrano pomnik, a w jego miejsce stanął w 1965 roku stojący do dzisiaj monument poświęcony "bohaterom walk o wyzwolenie prastarych ziem piastowskich". Przedstawia dwa orły zrywające się do lotu. Projektantem był oleski rzeźbiarz Adam Chyrek.
W 1933 roku na początku dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich (między starostwem a szkołą) stanął pomnik, którego bohaterem został Karl Taube, narodowy socjalista z Olesna, członek hitlerowskiej bojówki SA, zamordowany w 1933 roku, prawdopodobnie przez komunistów. Był to pomnik ze swastyką i płonącą pochodnią. Ten pomnik również zniszczono w 1945 roku.
Najsłynniejszym oleskim monumentem jest odsłonięty w 1971 roku na cmentarzu komunalnym Pomnik Lotników Polskich, upamiętniający zestrzelonych 3 września 1939 roku między Wojciechowem a Starym Olesnem lotników. Pomnik ma kształt ogromnych otwartych czasz spadochronu.
Osobnym tematem są pomniki katolickie. Na oleskim Rynku stoją dwa: Kolumna Maryjna z 1697 roku i św. Jan Nepomucen z 1745 roku.
Książkę "Pomniki oleskie. Pamięć i przemijanie" Wojciecha A. Łonaka można kupić w oleskiej księgarni Nova. Wydano ją w nakładzie 500 egzemplarzy. Kosztuje 13 zł.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?