Poniemieckie pomniki w Oleśnie nie przetrwały do dzisiaj

Mirosław Dragon
Mirosław Dragon
Tak wyglądał pomnik ofiar I wojny światowej. Dzisiaj w tym samym miejscu przed cmentarzem komunalnym stoi pomnik bohaterów walk o polskośćtzw. Ziem Odzyskanych.
Tak wyglądał pomnik ofiar I wojny światowej. Dzisiaj w tym samym miejscu przed cmentarzem komunalnym stoi pomnik bohaterów walk o polskośćtzw. Ziem Odzyskanych. Archiwum Wojciecha A. Łonaka
Najstarszy oleski pomnik upamiętniał zwycięstwo Prus nad Francją w wojnie w 1870-71 roku. Nie zachował się do dzisiaj, podobnie jak większość monumentów z czasów niemieckiego Rosenbergu.

- Historia oleskich pomników rozpoczęła się w latach 80. XIX wieku, kiedy wzniesiono pomnik upamiętniający zwycięstwo Prus nad Francją - mówi Wojciech A. Łonak, autor książki "Pomniki oleskie. Pamięć i przemijanie".

Pomnik stał w parku, prawdopodobnie zwrócony frontem do dzisiejszej ul. Brodatego (przed wojną była to Maximilian Sękowski Strasse).

Monument miał formę kolumny z orłem na górze. W 1945 roku kolumna została zniszczona. Cokół stał jeszcze w latach 50. Dzisiaj po pomniku tym nie ma ani śladu.

Kolejny pomnik w Oleśnie wzniesiono Po I wojnie światowej przy cmentarzu komunalnym na ul. Dworcowej (ówczesnej Bahnhofstrasse) zbudowano monument upamiętniający śmierć 194 żołnierzy z Olesna. Odsłonięto go 28 października 1923 roku. Była to kolumna w kształcie rombu z wykutym na frontowej ścianie nagim mieczem.
Pomnik ten również przetrwał do 1945 roku, kiedy to przekształcono go w miejsce upamiętniające poległych w Oleśnie i okolicach żołnierzy Armii Czerwonej, pochowanych na oleskim cmentarzu. Ucięto kolumnę i zastąpiono ją obeliskiem z sowiecką gwiazdą na szczycie.

W latach 50. zwłoki żołnierzy sowieckich ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Kluczborku. Przy okazji rozebrano pomnik, a w jego miejsce stanął w 1965 roku stojący do dzisiaj monument poświęcony "bohaterom walk o wyzwolenie prastarych ziem piastowskich". Przedstawia dwa orły zrywające się do lotu. Projektantem był oleski rzeźbiarz Adam Chyrek.

W 1933 roku na początku dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich (między starostwem a szkołą) stanął pomnik, którego bohaterem został Karl Taube, narodowy socjalista z Olesna, członek hitlerowskiej bojówki SA, zamordowany w 1933 roku, prawdopodobnie przez komunistów. Był to pomnik ze swastyką i płonącą pochodnią. Ten pomnik również zniszczono w 1945 roku.

Najsłynniejszym oleskim monumentem jest odsłonięty w 1971 roku na cmentarzu komunalnym Pomnik Lotników Polskich, upamiętniający zestrzelonych 3 września 1939 roku między Wojciechowem a Starym Olesnem lotników. Pomnik ma kształt ogromnych otwartych czasz spadochronu.

Osobnym tematem są pomniki katolickie. Na oleskim Rynku stoją dwa: Kolumna Maryjna z 1697 roku i św. Jan Nepomucen z 1745 roku.

Książkę "Pomniki oleskie. Pamięć i przemijanie" Wojciecha A. Łonaka można kupić w oleskiej księgarni Nova. Wydano ją w nakładzie 500 egzemplarzy. Kosztuje 13 zł.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska