Jakie przysługują prawa gdy stracisz pracę

fot. sxc
W ramach zwolnień grupowych  zwalnianym pracownikom przysługuje odprawa pieniężna.
W ramach zwolnień grupowych zwalnianym pracownikom przysługuje odprawa pieniężna. fot. sxc
Kryzys na rynkach światowych odczuwamy i u nas w kraju. Coraz więcej firm zwalnia grupowo ludzi.

Pracodawca może rozwiązać umowy o pracę z większą liczbą pracowników np. przy reorganizacji zakładu pracy lub ogłoszenia upadłości. Są to przyczyny niedotyczące pracowników.

Odprawa pieniężna

W ramach zwolnień grupowych zwalnianym pracownikom przysługuje odprawa pieniężna. Obowiązek wypłaty odpraw zwalnianym pracownikom dotyczy pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników (mniej niż 20-stu odprawa się nie należy).

Odprawy z tytułu zwolnień grupowych przysługują jeżeli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę z przyczyn nie dotyczących pracowników, a także na mocy porozumienia stron.

Grupowe zwolnienia będą wówczas gdy pracodawca, zatrudniający co najmniej 20 pracowników rozwiązuje umowy w okresie nie dłuższym niż 30 dni i spełnia warunki:

- zwalnia 10 pracowników - przy zatrudnieniu mniejszym niż 100 pracowników;
- zwalnia 10 proc. pracowników - przy zatrudnieniu od 100 do 299 pracowników;
- zwalnia 30 pracowników - przy zatrudnieniu co najmniej 300 pracowników;

Do zatrudnienia nie wlicza się współpracowników na umowy cywilno prawne oraz pracowników tymczasowych i mianowanych.

Wysokość odprawy

Uzależniona jest od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi.

- jednomiesięczne wynagrodzenie, gdy zatrudnienie wynosi mniej niż 2 lata;
- dwumiesięczne wynagrodzenie, zatrudniony zatrudnienie wynosi od 2 lat do 8 lat;
- trzymiesięczne wynagrodzenie, gdy zatrudnienie wynosi ponad 8 lat;

Wysokość odprawy nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia na dzień rozwiązania stosunku pracy.

Odprawę powinna zostać wypłacona w dniu rozwiązania umowy o pracę.

Odprawa dla odchodzącego na emeryturę lub rentę

Pracodawca wypłaca również odprawę pieniężną pracownikom, którzy przechodzą na emeryturę lub rentę. Wysokość odprawy równa jest wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia

Oprawa emerytalna i rentowa są świadczeniami jednorazowymi. Podejmując ponownie pracę zakończoną przejściem na rentę lub emeryturę odprawa nie przysługuje.

Jeżeli nastąpi zbieg prawa do odprawy z tytułu zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników i prawa do odprawy emerytalnej i rentowej, przysługują obydwa świadczenia.

Odprawa, a umowa terminowa

Jeżeli umowa terminowa zakończyła się wraz z upływem czasu, na który została zawarta odprawa się nie należy. Odprawa należy się jeżeli umowy terminowe zostaną rozwiązane za wypowiedzeniem z przyczyn nie dotyczących pracownika.

Wypowiadanie umów o pracę
Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę następuje z powodu likwidacji pracodawcy, ogłoszenia przez niego upadłości, pracodawca może skrócić okres 3 miesięcznego wypowiedzenia najwyżej do 1 miesiąca.

Wówczas przysługuje pracownikowi odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Okres ten wlicza się pracownikowi pozostającemu bez pracy do okresu zatrudnienia.

Wolne na poszukiwanie pracy

W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik ma prawo do dni na poszukiwanie pracy:

- 2 dni robocze jeśli okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie lub 1 miesiąc;
- 3 dni robocze jeśli okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.

Pracownik w te dni zachowuje prawo do wynagrodzenia ale gdy z nich nie skorzysta nie przysługuje za nie rekompensata.

Kto jest chroniony

Pracownicy objęci bezwzględną ochroną przy zwolnieniach grupowych:

- pracownicy w wieku przedemerytalnym, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
- kobiety w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego;
- ojcowie korzystający z urlopu macierzyńskiego;
- inni wymienieni w ustawie w Art. 5 pkt. 5;

W czasie trwania okresu ochronnego pracodawca przy zwolnieniach grupowych może jedynie zastosować wypowiedzenia zmieniające warunki pracy i płacy. Jeśli wypowiedzenie to skutkuje obni-żeniem wynagrodzenia to do końca "okresu ochronnego" pracownik otrzymuje dodatek wyrównawczy.

Chronieni są także: pracownicy przebywający na urlopach krótszych niż trzy miesiące, lub z innych usprawiedliwionych przyczyn np. choroby.

W tej grupie pracodawca może zastosować wypowiedzenie zmieniające warunki umowy bez konieczności wypłacania dodatku wyrów-nawczego, w przypadku obniżenia wynagrodzenia.

Dopuszczalne jest tu wypowiedzenie umowy o pracę w przypadku:

- urlopu trwającego przynajmniej 3 miesiące np. urlop bezpłatny, wypoczynkowy, wychowawczy;
- inna usprawiedliwiona nieobecność (np. choroba).

Wypowiedzenia zmieniające

Każde wypowiedzenie zmieniające warunki umowy o pracę powinno być złożone przez pracodawcę na piśmie, z zachowaniem okresów i terminów wypowiedzenia,
oraz powinno zawierać:

- informacje o proponowanych nowych warunkach;
- pouczenie o możliwości złożenia do połowy okresu wypowiedzenia przez pracownika oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków; jeśli brak pouczenia to, pracownik ma czas na złożenie oświadczenia do końca okresu wypowiedzenia.

Jeżeli pracownik do połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o nie przyjęciu nowych warunków uważa się, że wyraził na proponowane warunki zgodę.
Po upływie okresu wypowiedzenia pracownika obowiązują nowe warunki pracy lub też gdy ich nie przyjmie umowa o pracę rozwiązuje się.

Pracodawca w razie uzasadnionych potrzeb na okres przejściowy może powierzyć pracownikowi inne obowiązki bez wypowiadania wa-runków umowy na łączny czas 3 miesięcy w roku. Stanowisko zastępcze musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika.

Zwolnienia grupowe a umowy na czas określony

W ramach zwolnień grupowych jedynie w przypadku likwidacji lub ogłoszenia upadłości zakładu pracy dopuszczalna jest możliwość rozwiązania umów terminowych z zachowaniem 2 tygodniowego okresu wypowiedzenia krótszych niż 6 miesięcy i dłuższych niż 6 mie-sięcy nawet bez klauzuli dopuszczającej możliwości jej rozwiązania lub na mocy porozumienia stron.

Z innych przyczyn umowy terminowe rozwiązują się wraz z upływem terminu na który zostały zawarte lub zawarte na dłużej niż 6 miesięcy z klauzulą o możliwości rozwiązania lub na mocy porozumienia stron.

4 etapy przy zwolnieniach grupowych

- konsultacje ze związkami zawodowymi albo z przedstawicielami pracowników
- przekazanie na piśmie powodów zwolnień, liczbę pracowników, okres w którym proces zwalniania będzie przeprowadzony, sposób rozstrzygania kwestii pracowniczych.
- w terminie 20 dni od rozpoczęcia negocjacji pracodawca powinien zawrzeć ze związkami zawodowymi porozumienie albo wydać regulamin zwolnień.
- na co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem zwolnień pracodawca powinien zawiadomić powiatowy urząd pracy o decyzji przeprowadzenia zwolnień grupowych podając takie informacje jak do związków zawodowych z wyjątkiem sposobu ustalania świadczeń pieniężnych.
- rozwiązanie stosunków pracy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska