„Bój o Śląsk 1919-1921” w kinie Helios w Opolu. Premiera filmu o powstaniach śląskich

-Staramy się wciąż odkrywać lokalną historię na nowo. Przykładowo, Teodor Lelek z Łubnian jeszcze niedawno był postacią całkowicie nieznaną. W latach 50. powstańcy byli źle traktowani. Wielu z nich musiało wyjechać z różnych względów – mówi prof. Mariusz Patelski z Uniwersytetu Opolskiego, zaangażowany w przygotowanie dokumentu.

Jak dodaje należy pamiętać o tamtych wydarzeniach nie tylko podczas okrągłych jubileuszy, ale przy każdej rocznicy 3 maja.

Dariusz Deberny opowiada, że spędził nad przygotowaniem tego filmu trzy miesiące.

- Film jest skierowany głównie do młodzieży, żeby projekcja zmieściła się na jednej lekcji szkolnej – zapewnia.

Wojewoda opolski Sławomir Kłosowski dziękował TVP3 Opole, Instytutowi Śląskiemu i wszystkim zaangażowanym w przygotowanie filmu.

-W naszym regionie nareszcie jest klimat do opowiadania historii powstań śląskich – podkreśla.

Chociaż film trwa zaledwie pół godziny, w sposób kompleksowy przedstawia historię walk zbrojnych na Górnym Śląsku w okresie kształtowania się granic odradzającej się II Rzeczpospolitej. Występują w nim pracownicy naukowi Instytutu Śląskiego: prof. Michał Lis, prof. Piotr Pałys i dr Bernard Linek, którzy przedstawiają tło historyczne opowiadanych wydarzeń.

-Ten film to ogromna duma dla nas. Powstało wiele pojedynczych dokumentów poświęconych wydarzeniom z lat 1919-1921, ale to pierwsze tak syntetyczne ujęcie powstań śląskich – tłumaczy Mateusz Magdziarz, Dyrektor TVP3 Opole.

Film dokumentuje również wspomnienia potomków powstańców śląskich, którzy dzisiaj dbają o upamiętnienie swoich przodków: Alicji Nabzdyk-Kaczmarek, prof. Franciszka Marka, Tadeusza Horoszkiewicza.

Waleria Nabzdyk, matka Alicji Nabzdyk-Kaczmarek, była sanitariuszką w powstaniach śląskich. Pomagała rannym w walkach w rejonie Góry św. Anny i Kędzierzyna. Po II wojnie światowej trafiła do Prudnika, gdzie mieszkała do końca życia.

Roman Horoszkiewicz, ojciec Tadeusza Horoszkiewicza, był oficerem wojska polskiego. Został ranny w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., a już kilkanaście miesięcy później trafił na Śląsk, by wziąć udział w III powstaniu śląskim. Po wojnie zamieszkał w Opolu.

Józef Marek, ojciec prof. Franciszka Marka był powstańcem śląskim. Po II wojnie światowej trafił do Rybnika. Jest pochowany na miejscowym cmentarzu.