Niepokorni harcerze. Historia ZHR w Kluczborku [zdjęcia]

Mirosław Dragon
Mirosław Dragon
"0”Drużyna Harcerska im. Zawiszaków, zastęp "Koty”, na zdjęciu od lewej: Piotr Rewienko, Tadeusz Konarski, Jarosław Berezowski, Ewa Dudka, Jarosław Sumiński, Bartek Dynasiewicz.
"0”Drużyna Harcerska im. Zawiszaków, zastęp "Koty”, na zdjęciu od lewej: Piotr Rewienko, Tadeusz Konarski, Jarosław Berezowski, Ewa Dudka, Jarosław Sumiński, Bartek Dynasiewicz. ZHR Kluczbork
Nasi druhowie są współtwórcami Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, sześcioro instruktorów było na pierwszym walnym zjeździe ZHR-u, który zwołano dokładnie 25 lat temu.
„0”Drużyna Harcerska im. Zawiszaków, zastęp „Koty”, na zdjęciu od lewej: Piotr Rewienko, Tadeusz Konarski, Jarosław Berezowski, Ewa Dudka, Jarosław Sumiński, Bartek Dynasiewicz.

Niepokorni kluczborscy harcerze. Historia harcerzy z ZHR. Wi...

Najpierw 12 lutego 1989 roku w Warszawie powołano Komitet Założycielski ZHR. Na spotkaniu w stolicy był m.in. druh Andrzej Żukowski z Kluczborka. Żukowski podpisał się pod aktem założycielski ZHR-u i zgłosił do nowej, niezależnej organizacji harcerskiej drużyny z Kluczborka.

I Walny Zjazd Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej zwołano na 1-2 kwietnia 1989 roku w Sopocie.

Na zjazd pojechało 6 instruktorów z Kluczborka: Iwona Staniczek, Jacek Kudzior, Andrzej Urgacz, Piotr Rewienko, Tadeusz Konarski i Andrzej Żukowski.

Jako obserwatorzy do Sopotu pojechali również: Urszula Kanus, Artur Fabrycy, Wiesław Matkowski, Tomasz Niechciał oraz Jarosław Surmiński.

- Na zjeździe powołano do życia Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, niezależny od ZHP - mówi Piotr Rewienko.

Kluczborskie drużyny już od 1981 roku protestowały przeciwko zasadom panującym w ówczesnym PRL-owskim Związku Harcerstwa Polskiego.

- Kluczborska 122. Drużyna Harcerska nawiązała kontakt z KIHAM, czyli Kręgów Instruktorów Harcerskich im Andrzeja Małkowskiego - mówi Anna Litner-Zaruckąa, autorka książki "Niepokorni skauci z Kluczborka. O historii ZHR na ziemi kluczborskiej".

Andrzej Małkowski (1888-1919) był twórcą polskiego skautingu. Członkowie KIHAM nawoływali do powrotu do przedwojennych źródeł harcerstwa, do przyrzeczenia i prawa harcerskiego.

KIHAM zostało zawieszone po wybuchu stanu wojennego, ale apele o zreformowanie harcerstwa powróciły ze zdwojoną mocą na początku 1989 roku.

24 marca 1989 roku z ZHP w Kluczborku wystąpiły trzy drużyny:

"0" Drużyna Harcerska im. Zawiszaków,
"76" Drużyna Harcerska im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego,
"122" Drużyna Harcerska im. Szarych Szeregów.

- Wystąpienie nie było podyktowane żadnymi konfliktami z władzami lokalnymi ZHP - zastrzega Anna Litner-Zarucka. - Przyczyną odejścia był całokształt ZHP.

Decyzja nie była łatwa, ponieważ pierwsza połowa 1989 roku to był czas, kiedy Polską rządziła jeszcze Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, a porządku strzegła Służba Bezpieczeństwa.

- Strachem napawał nas fakt konsekwencji, jakie mogły być wyciągane w szkołach w stosunku do harcerek i harcerzy z ZHR. Zastanawialiśmy się, czy będziemy mogli nosić nasze szare i zielone mundury, harcerskie krzyże, czy będziemy mogli jawnie działać - pisał Tadeusz Konarski, redaktor harcerskiego biuletynu "Naprzeciw".

Funkcyjni 3 środowiskowych drużyn w hufcu kluczborskim: Andrzej Żukowski, Jacek Kudzior, Piotr Rewienko, Mirosław Dawid oraz Ireneusz Śliczny byli wzywani przez esbeków na przesłuchania. Żaden z nich nie złamał się i nie poszedł na współpracę z SB.

17 kwietnia 1990 roku zwołano pierwszą zbiórkę Kluczborskiego Hufca "Płomień", który tworzyło 7 drużyn zrzeszających 300 harcerek i harcerzy.

W październiku 1991 roku nastąpił podział na Kluczborski Hufiec Harcerek "Watra" i Kluczborski Hufiec Harcerzy "Płomień".

Nowa organizacja harcerska zdobyła w Kluczborku ogromną popularność. Nieżyjący już współtwórca ZHR Jerzy Komorowski z Wrocławia mówił, że w Kluczborku jest "iskra, która płonie nieustannie i zapala ludzi do służby w szarym i zielonym mundurze".
Przez Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej przewinęło się wielu znanych mieszkańców Kluczborka, m.in.:

Iwona Solisz (dawniej Iwona Staniczek, dzisiaj Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków),
znany reżyser Leszek Dawid (m.in. twórca "Jesteś Bogiem"),
polonistka Katarzyna Juranek, (dzisiaj Juranek-Mazurczak),
radni powiatowi Leszek Krzyżanowski, Tadeusz Konarski i Mariusz Buczek,
radny miejski Piotr Rewienko,
rzecznik powiatu kluczborskiego Monika Kluf,
sędziowie Adrian Mamzer i Krzysztof Turczyński
dziennikarka Sylwia Nieckarz.
lekarz-pediatra Barbara Lubczyńska-Krzemińska,
jej córka Jagoda Krzemińska, wybitna znana flecistka,
Barbara Zając specjalistka z dziedziny pediatrii (mieszkająca obecnie we Wrocławiu),
Julian Toporowski - były ordynator oddziału noworodkowego w szpitalu w Kluczborku, były radny miejski, jako działacz harcerski odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta oraz tytułem Zasłużony dla Kluczborka.

Od 1981 roku aż do teraz przez harcerstwo przewinęło się w Kluczborku ponad 12,5 tysiąca osób. W tym czasie powstało ponad 50 drużyn.

Anna Litner i Agnieszka Gałka zostały za działalność harcerską odznaczone srebrnym krzyżem zasługi, a Piotr Rewienko i Leszek zostaliśmy odznaczeni zostali złotymi krzyżami zasługi przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego

W ubiegłym roku kapituła konkursu o Tytuł Strażnika Dziedzictwa Rzeczypospolitej "Custos Monumentorum Rei Publicae" nominowała Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej w Kluczborku w kategorii "Nagroda zagraniczna im. Mieczysława Gębarowicza. Kluczborscy harcerze zostali docenieni za opiekę nad cmentarzami i mogiłami polskimi na Ukrainie.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska