Nowe przepisy w 2024 roku – jakie zmiany weszły w życie w nowym roku? M.in. większe płace i ograniczenia sprzedaży energetyków

Od 1 stycznia 2024 r. na polskich stacjach paliw weszły w życie planowane wcześniej zmiany. Dotychczasową benzynę 95 o symbolu E5 zastąpi paliwo E10.

- Ta zmiana nie wymaga dodatkowych działań od większości właścicieli pojazdów. W dokumentach pojazdu lub na klapie wlewu paliwa w samochodzie powinno znajdować się charakterystyczne oznaczenie E10 potwierdzające dostosowanie samochodu do nowego paliwa – przekazuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Benzyną E10 nie powinno tankować się aut z instalacją LPG, starszych modeli aut z mechanicznymi pompami paliwa i z zasilaniem gaźnikowym, pojazdów z metalowymi zbiornikami paliwa, motocykli, które zostaną odstawione na zimowy postój, sporadycznie używanych agregatów prądotwórczych, rzadko wykorzystywanych pił spalinowych oraz kanistrów, w których paliwo ma być dłużej składowane.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że właściciele aut benzynowych, które wyprodukowano po 2010 r., będą mogli tankować nową benzynę bez przeszkód. Właściciele starszych pojazdów powinni sprawdzić, czy silniki ich samochodów są dostosowane do tankowania paliwa E10. Wyszukiwarka jest dostępna na stronie e10.klimat.gov.pl.

W przypadku, gdy okaże się, że pojazd nie jest przystosowany do benzyny E10, należy zatankować paliwo 98-oktanowe. A o tym, czy na danej stacji wprowadzono już nową benzynę poinformują odpowiednie oznaczenia.

- Na stacjach paliw pojawią się obowiązkowe oznakowania pistoletów wydawczych i dystrybutorów określające rodzaj wydawanego paliwa. Zgodnie z przepisami na dystrybutorze paliwa na stacji benzynowej musi znajdować się oznakowanie w formie naklejki – przekazuje ministerstwo.

Naklejka ma kształt koła z wpisanym symbolem E10. A samo paliwo nie jest żadną nowością.

- Benzyna E10 jest już szeroko stosowana na całym świecie, w tym w Europie, Stanach Zjednoczonych i Australii. Od 2016 r. jest również paliwem wzorcowym, na którym nowe samochody są testowane pod kątem emisji i osiągów – przypomina ministerstwo.

Benzyna E10 zawiera maksymalnie do 10 proc. objętościowo biokomponentów. Przyczyną wprowadzenia tego rodzaju paliwa jest troska o środowisko. Bioetanol ma o ok. 70 proc. mniejszy ślad węglowy w porównaniu z benzyną silnikową pochodzącą z przeróbki ropy naftowej.

- Głównym celem zmian jest ograniczenie negatywnego wpływu sektora transportu na zdrowie ludzi i środowisko naturalne, w tym poprawa jakości powietrza w dużych miastach gdzie transport samochodowy jest głównym emitentem zanieczyszczeń. Ponadto, zwiększenie udziału zrównoważonych biopaliw w paliwach transportowych umożliwi Polsce osiągnięcie unijnego celu 14% udziału paliw pochodzących z surowców odnawialnych w paliwach zużytych w transporcie oraz zmniejszy zależność od paliw kopalnych – informuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Z początkiem 2024 r. uproszczeniu uległy zasady związane z nabyciem pojazdu. Dotychczas konieczne było zgłoszenie nabycia oraz przerejestrowanie pojazdu. Znika pierwszy z wymienionych obowiązków. Nowy właściciel musi jedynie przerejestrować pojazd, ma na to 30 dni od dnia jego nabycia. Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie obrotu pojazdami muszą to zrobić w terminie do 90 dni.

Niedotrzymanie terminu będzie się wiązać z karą w wysokości 500 zł. Jeżeli wniosek o rejestrację pojazdu nie zostanie złożony w terminie do 180 dni, wówczas kara wzrasta do 1 tys. zł. Bez zmian pozostaje obowiązek zawiadomienia o zbyciu pojazdu. Jeżeli dotychczasowy właściciel nie zgłosi zbycia, zostanie ukarany kwotą 250 zł.

Kolejny przepis dotyczący kierowców i właścicieli pojazdów wejdzie w życie w 14 marca bieżącego roku. Będzie dotyczył osób, które decydują się na jazdę na tzw. podwójnym gazie. Nietrzeźwy kierowca będzie musiał liczyć się z konfiskatą pojazdu. Wartością graniczną ma być 1,5 promila alkoholu w wydychanym powietrzu. Pojazd, którym poruszał się pijany kierowca, zostanie zabezpieczony, a następnie sprawa trafi do sądu.

Od powyższej reguły przewidziane są wyjątki. Konfiskata będzie dotyczyła wyłącznie pojazdu należącego do nietrzeźwego kierowcy. W przypadku współwłasności lub sytuacji, w której kierowca poruszał się cudzym samochodem, sąd będzie orzekał przepadek równowartości pojazdu. W sytuacji, gdy nietrzeźwy kierowca spowoduje wypadek lub katastrofę w ruchu, straci pojazd nawet w przypadku, gdy stężenie alkoholu w jego organizmie będzie mniejsze, niż 1,5 promila.

W rozpoczynającym się roku dwukrotnie wzrosną płaca minimalna oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej. Powodem podwyżki jest wysoka inflacja. Pierwsza podwyżka już za nami. Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosi od 1 stycznia 4242 zł. Od 1 lipca wzrośnie do 4,3 tys. zł. Kwota stawki godzinowej wzrosła o 1 stycznia do 27,70 zł, w lipcu zostanie podniesiona do 28,10 zł. Dotychczas, po podwyżce w połowie 2023 r., te wartości wynosiły odpowiednio 3,6 tys. zł i 23,50 zł.

Wraz ze wzrostem wynagrodzeń zmieniają się również wysokości składek ZUS. Podstawą do obliczania składek dla przedsiębiorców jest 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Projekt ustawy budżetowej na 2024 rok zakłada, że przeciętne wynagrodzenie wyniesie 7824 zł brutto. W ubiegłym roku było to 6935 zł. Efektem tej zmiany jest wzrost wysokości składek ZUS. Składka emerytalna wynosiła dotychczas 812,23 zł – wzrośnie do 916,35 zł. Składka rentowa z 332,88 zł wzrośnie do 375,55zł. Wzrośnie również składka wypadkowa do kwoty 78,40 zł (było 69,49 zł), Fundusz Pracy/Solidarnościowy do kwoty 115,01 zł (było 101,94 zł) oraz dobrowolna składka chorobowa, która zamiast 101,94 zł wyniesie 115,01 zł. Podatnicy rozliczający się na skali podatkowej lub podatku liniowym muszą liczyć się również ze wzrostem składki zdrowotnej, która wyniesie minimum 381,78 zł (było 314,10 zł). Miesięczne zobowiązania z tytułu składek ZUS wyniosą ponad 1980 zł, a w skali roku obciążenie wyniesie ponad 23,7 tys. zł.

1 stycznia wszedł w życie przepis zakazujący sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18 roku życia. Tym samym napoje z dodatkiem tauryny i kofeiny w ilości przekraczającej 150 mg/l dołączyły do alkoholu i papierosów – sprzedawcy powinni żądać okazania dokumentu tożsamości, a w przypadku kas samoobsługowych, każdorazowo potwierdzać zakup energetyków.

Ograniczenie sprzedaży zostało wprowadzone na mocy ustawy z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym i niektórych innych ustaw. Za sprzedaż energetyków nieletnim grozi grzywna wynosząca do 2 tys. zł. Co istotnie nie tylko sprzedawca może zostać ukarany. Grzywnę może również otrzymać kierownik baru, kawiarni, sklepu bądź innego lokalu za brak nadzoru nad sprzedażą.

Z karą finansową muszą również liczyć się producenci lub importerzy, którzy nie oznaczą puszek lub butelek z energetykami bądź oznaczą je w sposób niespełniający wymogów ustawy. W takim przypadku nałożona grzywna może wynieść nawet 200 tys. zł. Wymierzoną karą może być także ograniczenie wolności. Obie kary mogą również zostać nałożone łącznie.

Pierwotne plany zakładały również zakaz reklamy i promocji energetyków. Ostatecznie wycofano się z tego pomysłu.

Zmiany w przepisach dotyczących lombardów i ich klientów zaczną obowiązywać od 7 stycznia. W myśl nowych przepisów lombardy będą mogły być prowadzone wyłącznie w formie spółki, a ich właściciele będą zobowiązani do dokonania wpisu w specjalnym rejestrze. Kolejnym obowiązkiem będzie konieczność formułowania w sposób zrozumiały umów pożyczek lombardowych, a odsetki od nich nie będą mogły przekraczać maksymalnych odsetek ustalonych kodeksem cywilnym.

W przypadku, gdy konsument nie dokona spłaty wierzytelności z pożyczki lombardowej, przedsiębiorca prowadzący działalność lombardową będzie miał możliwość sprzedaży przedmiotu stanowiącego zabezpieczenie. W sytuacji, w której pożyczka lombardowa jest większa, niż 500 zł, konieczne będzie przeprowadzenie aukcji internetowej lub innej powszechnie dostępnej. Nieprzestrzeganie nowych przepisów będzie się wiązać z karą wynoszącą nawet 500 tys. zł., zaś klienci lombardów dostaną możliwość złożenia skargi do Rzecznika Finansowego.