Spore podwyżki w oświacie

Przede wszystkim warto na początku wyjaśnić jak wygląda w Polsce finansowanie oświaty. W dużym skrócie, gmina otrzymuje fundusze, tzw. subwencję oświatową, która jest wyliczana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Subwencja nie pokrywa jednak w pełni realnych kosztów wynagradzania kadry pedagogicznej w szkole, jak również 6 - latków w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych, a dodatkowo gmina ponosi koszty wychowawców dzieci przedszkolnych poniżej 6 lat oraz utrzymania placówek (remonty, zakup pomocy dydaktycznych, wynagrodzenia dla pracowników obsługi i administracji, koszty zw. z dowożeniem i wyżywieniem).

Ile na poszczególne placówki?

Na terenie gminy Gogolin funkcjonują dwa publiczne przedszkola, jedno przedszkole stowarzyszeniowe, cztery publiczne szkoły podstawowe, z czego w trzech z nich działają oddziały przedszkolne, jedna niepubliczna szkoła podstawowa, a także liceum ogólnokształcące (w 2019 r. zespół szkół). Ile kosztowało ich utrzymanie w ubiegłym roku?

W 2018 roku zmieniły się również zasady przekazywania dotacji dla szkół niepublicznych. Do 2018 r. placówki prowadzone przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego, otrzymywały dofinansowanie w wysokości subwencji na każdego ucznia. Jednak obecnie, ustawa wprowadziła subwencję na każdego ucznia, powiększoną o tzw. współczynnik zwiększający, co spowodowało wzrost kwoty dotacji na 1 ucznia. Wskaźnik dla gminy Gogolin wyniósł w 2019 r. 1,292, co dało łączną kwotę dotacji dla SPSP w Górażdżach w kwocie 1 374 677,74 zł ( w tym subwencja to 1 036 044,66, a wskaźnik zwiększający to 338 633,08 zł). Gmina przekazuje także dotację na funkcjonowanie Niepublicznego Przedszkola w Kamionku. W roku ubiegłym była to kwota 429 386,44 zł.

Co z podwyżkami dla nauczycieli?

Największym wydatkiem w oświacie są wynagrodzenia dla nauczycieli i pracowników obsługi. W obecnie obowiązującym systemie prawnym nie ma przepisu, z którego wynikałoby, że budżet państwa ma zagwarantować w ramach subwencji pełnego pokrycia kosztów funkcjonowania oświaty, ale sprzeciw wielu samorządów, w tym także samorządu gminy Gogolin, budzi brak stuprocentowego pokrycia wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Dlatego Gmina Gogolin zdecydowała się na wystosowanie apelu, skierowanego do władz Rzeczpospolitej Polskiej, o podjęcie działań w tym zakresie i zapewnienie środków na wynagrodzenia dla nauczycieli.

W bieżącym roku na wynagrodzenia dla nauczycieli, samorząd Gminy Gogolin będzie musiał dołożyć w ramach środków własnych aż 1 079 644 zł, a kwota ta nie uwzględnia jeszcze planowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej 6% podwyżki płac od 1 września 2020 r. Dla porównania, do roku 2018 kwota subwencji w pełni pokrywała koszty wynagrodzeń, natomiast w 2019 r. samorząd dołożył „jedyne” 239 934,26 zł.

Dlaczego wyliczana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej subwencja nie starcza? Przede wszystkim wpływ na to mają awanse zawodowe nauczycieli - w roku 2015 nauczyciele dyplomowani stanowili niecałe 80% kadry pedagogicznej w gminie, a w roku 2018 już prawie 93%. Tym samym na wynagrodzenia dla nauczycieli dyplomowanych w 2015 r. wydatkowano kwotę 5 114 675,54 zł, a w roku 2018 już 6 197 258,27 zł. Ponadto w roku 2019 resort wprowadził dwie podwyżki płac nauczycieli, które nie znalazły pełnego pokrycia w wysokości przyznanej subwencji (w styczniu 2019 r. 5%, a we wrześniu 9,6% wynagrodzenia zasadniczego). W przypadku gminy Gogolin aż ¼ kosztów wypłat podwyżek poniósł właśnie samorząd.

Zapowiadana na wrzesień 2020 r. podwyżka dla nauczycieli bez wątpienia mocno odbije się na tegorocznym i przyszłorocznym budżecie gminy Gogolin i będzie niosła skutki dla całej działalności samorządu. Obecnie (tzn. od 1 września 2019) średnie wynagrodzenia nauczycieli w gminie Gogolin przedstawiają się następująco:

• nauczyciel stażysta - 3 337,55 zł brutto (wzrost o 437,35 zł brutto w 2019 r.);
• nauczyciel kontraktowy - 3 704,68 zł brutto (wzrost o 485,46 zł brutto w 2019 r.);
• nauczyciel mianowany - 4 806,07 zł brutto (wzrost o 629,77 zł brutto w 2019 r.);
• nauczyciel dyplomowany - 6 141,09 zł brutto (wzrost o 804,69 zł brutto w 2019 r.).

Apel do władz

Samorząd gminy Gogolin przygotował apel skierowany do Prezesa Rady Ministrów RP i członków rządu, sejmu i senatu, o pilne podjęcie działań, celem zagwarantowania jednostkom samorządu terytorialnego 100% środków na wynagrodzenia dla nauczycieli. Istnieje bowiem obawa, że jeśli zasady naliczania subwencji nie ulegną zmianie, opracowanie budżetu gminy na 2021 rok zgodnego z zapisami ustawy o finansach publicznych nie będzie możliwe.