Debata o Polsce w PE - tego kamery nie pokazały

Jeszcze nigdy Parlament Europejski nie wypełnił się taką ciżbą polskich dziennikarzy i działaczy politycznych, jak stało się to 19 stycznia, w dniu debaty o Polsce. Choć obrady w tej sprawie miały rozpocząć się dopiero o godz. 16.20, to pierwsi europosłowie kręcili się po kuluarach gmachu w Strasburgu już wczesnym rankiem, udzielając wywiadów dla stacji telewizyjnych i radiowych. Wśród rannych ptaszków byli m.in. premier Beata Szydło i szef MSZ Witold Waszczykowski, którzy zjedli kurtuazyjne śniadanie w towarzystwie Martina Schulza, przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.

To, co działo się od rana w kuluarach, przypominało wielkie przeciąganie liny pomiędzy przeciwnikami i zwolennikami rządu Prawa i Sprawiedliwości. Obie strony obrały sobie za cel, by do momentu rozpoczęcia debaty przekonać do swoich racji jak największą grupę europosłów i obserwatorów z innych krajów, którzy - powiedzmy sobie to szczerze - o sprawach dotyczących Polski mają jedynie powierzchowną wiedzę.

Polityczne przeciąganie liny

Zaczął Manfred Weber, niemiecki polityk Europejskiej Partii Ludowej (do tej frakcji należą m.in. posłowie PO), który na konferencji prasowej w niewielkiej auli parlamentu ogłosił, że zmiany, które wprowadza rząd PiS-u w Trybunale Konstytucyjnym i mediach publicznych są niepokojące.

- Niepokojące jest też to, że rząd próbuje dzielić Polaków na „złych” i „dobrych” - stwierdził Webert. - Atakuje przy tym opozycję, w tym polityków Platformy Obywatelskiej.

Weber podkreślił także, iż w związku z wcześniejszymi komentarzami polityków PiS-u, że Niemcy zanadto mieszają się w sprawy Polski, oraz nawiązaniami do II wojny światowej, niemieccy eurodeputowani ograniczą zabieranie głosu. Tak też się stało. Stanowisko EPL dotyczące praworządności w Polsce wygłosił podczas debaty Hiszpan - Esteban González.

Rządu PiS-u bronił natomiast Syed Kamall, Hindus mieszkający w Londynie, z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Na marginesie warto zaznaczyć, że jest on wyznania muzułmańskiego. Jednocześnie, jako konserwatysta, sprzeciwia się budowaniu meczetów finansowanych przez arabskich szejków. Barwna postać.

- Gdy poprzedni rząd PO zmieniał Trybunał Konstytucyjny, nikt nie widział problemu - stwierdził Kamall podczas konferencji. - A gdy zmiany wprowadza ten rząd, to podnoszone jest larum. To hipokryzja! Zasady wybierania szefów mediów publicznych w Polsce nie różnią się natomiast od procedur obowiązujących w innych europejskich krajach.

Syed Kamall zarzucił także opozycji w Polsce, że wykorzystuje instytucje Unii Europejskiej do atakowania rządu, który został demokratycznie wybrany przez Polaków.

W trakcie konferencji prasowej padło sporo pytań dotyczących naszego kraju. Najbardziej zatroskani byli m.in. dziennikarze hiszpańscy i francuscy.
Konferencja za konferencją

Po wystąpieniu Webera i Kamalla eurodeputowani z PO zorganizowali jeszcze jedną konferencję - tym razem na korytarzu, z udziałem polskich polityków.

- Przeżywaliśmy tu w Parlamencie Europejskim różne chwile - mówił Janusz Lewandowski z PO. - Pamiętamy radość, gdy parlament oklaskiwał Jerzego Buzka jako pierwszego przewodniczącego zza żelaznej kurtyny. Ale dziś to jest najgorszy dzień dla Polski od roku 2004. Demokratyczna Europa rozsądza stan praworządności w naszym kraju. Ten los zgotowały nam rządy PiS-u. Potrzebowały zaledwie dwóch miesięcy. Źródłem problemu są nadużycia władzy w kraju, doskonale widoczne dla całej demokratycznej Europy.

W konferencji brała udział m.in. Danuta Jazłowiecka z PO. Zdaniem opolskiej europosłanki Polska w ostatnich tygodniach straciła swoją wiarygodność w Unii Europejskiej.

- Codziennie musimy odpowiadać na wiele pytań europosłów, którzy dziwią się wydarzeniom w naszym kraju - mówi Jazłowiecka. - Do tej pory byliśmy podziwiani jako lider Europy Środkowej. Teraz jesteśmy natomiast postrzegani jako kraj, który coraz bardziej się izoluje, a w przyszłości może być zagrożeniem dla praworządności w Europie.
Rota pod Parlamentem Europejskim

Sympatycy rządu PiS-u obrali inną strategię. Działacze - głównie z Klubu Gazety Polskiej - rozdawali na korytarzach europarlamentu ulotki po angielsku, w których przekonywali, że obecny rząd jest właśnie w trakcie przywracania demokracji w Polsce, którą wcześniej niszczył rząd PO-PSL. Jako przykład działacze podali funkcjonowanie mediów publicznych.

„W listopadzie 2015 r. nowy polski prezydent Andrzej Duda dostał 14 minut czasu antenowego w publicznej telewizji. W tym czasie jego oponent Ryszard Petru, który nawoływał do protestów przeciwko wybranemu rządowi, wypowiadał się w telewizji przez 6 godzin 30 minut. To 25 razy więcej”. Działacze klubów Gazety Polskiej przekonywali także, że poprzedni rząd prowadził czystki w telewizji publicznej wśród niewygodnych dziennikarzy - wymienili przy tym listę 23 osób, które zostały zwolnione.

Dla pokazania, że rząd PiS-u ma dużą grupę sympatyków, klub zorganizował nawet manifestację pod Parlamentem Europejskim. W czasie gdy europosłowie zjeżdżali do gmachu na obrady, pod budynkiem powiewały biało-czerwone flagi. Było słychać także Rotę i Mazurka Dąbrowskiego.

- Przyjechaliśmy, żeby wesprzeć naszych europosłów i premier Beatę Szydło - nie krył Paweł Piekarczyk z „Gazety Polskiej”. Jak zauważył, demonstrantów w Strasburgu pilnowało sześciu sympatycznych policjantów w jednej furgonetce,tymczasem podczas podobnych manifestacji w Polsce demonstranci byli otaczani przez tysiąc policjantów uzbrojonych w pałki i armatki wodne.
Kijowski: Demokracja zagrożona

W Parlamencie Europejskim byli obecni także przedstawiciele Komitetu Obrony Demokracji. W odróżnieniu do swoich oponentów, nie zorganizowali demonstracji. Napisali natomiast list po angielsku i francusku, który przed obradami wręczyli wszystkim posłom europarlamentu, pisząc na wstępie, że w ciągu ostatnich 26 lat Polacy dwukrotnie wybrali drogę demokracji - obalając reżim komunistyczny i decydując w referendum o przystąpieniu do UE.

„Nie negujemy faktu, że obecne władze zostały wyłonione w demokratycznych wyborach. Nie ma w tym nic dziwnego: w demokratycznych państwach organizuje się wybory. Ale uzyskana w demokratyczny sposób władza nie może być narzędziem demontażu demokracji” - czytamy w liście KOD-u. O tym, że praworządność w Polsce jest zagrożona, przekonywał europosłów także Mateusz Kijowski, lider KOD-u.

- PiS jako większość parlamentarna łamie podstawowe zasady demokracji, łamie konstytucję. To jest taka sytuacja, w której nie jesteśmy sobie sami w stanie poradzić wewnątrz państwa. Sami obywatele musieliby chyba siłą obalić rząd, a tego nie chcemy robić. Liczymy na to, że uda się to zrobić w drodze porozumienia.

Mateusz Kijowski porównywał sytuację w Polsce do przemocy w rodzinie. Jak zauważył, w takich sytuacjach musi interweniować ktoś z zewnątrz, bo rodzina nie jest w stanie sobie pomóc.

- Dlatego prosimy o pomoc Europę, Europejczyków i europarlament - stwierdził Kijowski.
Zabronione oklaski

Gdy o 16.30 rozpoczęła się debata o sytuacji w Polsce, przeciwnicy i zwolennicy rządu PiS zasiedli na galerii Parlamentu Europejskiego. Po całym dniu przekonywania do swoich racji emocje udzielały się jednak każdemu. Zwolennicy PiS-u klaskali nie tylko wtedy, gdy premier Beata Szydło kończyła swoje przemowy, ale także gdy przechadzała się po sali plenarnej. Oklasków nie była w stanie uciszyć ani ochrona parlamentu, ani nawet przewodniczący Martin Schulz, który pouczał widownię, że klaskanie jest niedozwolone.

Politycy PO nie chcieli zabierać głosu w sprawie Polski. Premier Beata Szydło, która ze spokojem opowiadała o wizji jej rządu i poglądach na sprawy Polski, zbiła natomiast kapitał polityczny.

Ocena jej wystąpienia była jednak różna w zależności od tego, kto oceniał: - Byłam zdumiona, zaskoczona, że pani premier biła brawo wypowiedziom skrajnych nacjonalistów - zauważyła europoseł Danuta Jazłowiecka (PO). - Z jednej strony mówiła, że chciałaby, żeby Polska była czempionem Unii Europejskiej, a z drugiej strony cieszyła się ze słów polityków, które nawołują do rozwiązania wspólnoty.

- To było bardzo dobre wystąpienie naszej premier - stwierdził europoseł Sławomir Kłosowski (PiS). - Beata Szydło udowodniła także racjonalnymi argumentami, że zmiany wprowadzane w Polsce w Trybunale Konstytucyjnym i mediach publicznych są konstytucyjne.

O Parlamencie Europejskim

Gmach Parlamentu Europejskiego w Strasburgu, gdzie toczyła się debata o Polsce, to jedna z dwóch głównych siedzib europosłów. Drugim miejscem jest Bruksela, gdzie także odbywają się obrady oraz znajdują się tam biura poselskie. Dwie siedziby unijnego parlamentu to swego rodzaju kompromis w sporze między Belgami a Francuzami o to, gdzie powinny obradować władze. Takie rozbicie siedzib na dwa budynki jest jednak powszechnie krytykowane ze względu na niepotrzebne przejazdy posłów, generujące koszty.